มหาบาลีวิชชาลัย สถาบันสอนภาษาบาลีสำหรับบุคคลทั่วไป ชวนคนไทยเรียนบาลีเป็นประเพณี

การเรียนบาลีเรียนอย่างมีความสุขและความยั่งยืนของพระสัทธรรม

การเรียนบาลีโดยมุ่งเพื่อให้รู้คำของพระพุทธเจ้านั้น จะทำให้เราสนใจค้นคว้าและเรียนอย่างมีความสุขมาก เพราะไม่ต้องรอให้ใครมากระตุ้นมาปลุกเร้า แต่ตัวผู้เรียนนั้นเองจะกระตุ้นตัวเองและจัดสรรเวลาเพื่อการศึกษาเล่าเรียนเอง แม้ไม่มีคนสอนก็จะใฝ่หาอ่าน ใฝ่สืบเสาะหาความรู้จากสื่อและแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ด้วยตัวเองได้

ส่วนการเรียนบาลีของพระสงฆ์สามเณรเพื่อสอบบาลีสนามหลวงนั้น ความสุขในการเรียนภาษาบาลีจะมีน้อยกว่า เพราะมุ่งสอบให้ผ่านไปเท่านั้น จิตใจจะวุ่นวายกับการเก็งว่า ปีนี้จะออกสอบอะไร จะออกตรงไหน ยิ่งใกล้วันสอบ ความกังวลก็จะเพิ่มมากขึ้น เพราะมองหนังสือเรียนหน้าไหนก็น่าออกสอบไปเสียทั้งหมด บางท่านจิตใจจะว้าวุ่น นอนก็ไม่เต็มอิ่ม สุขภาพกายก็ทรุดโทรมไปด้วย โดยเฉพาะท่านที่มาเร่งดูหนังสือก่อนสอบในระยะเวลาอันสั้น (ซึ่งนักเรียนบาลีชั้นสูง ๆ ส่วนมากจะเป็นแบบนี้)

เราจะเรียกการเรียนบาลีแบบนี้ว่า "ไม่มีการเรียนก็ได้ แต่เป็นเพียงการมุ่งเตรียมสอบผ่านเท่านั้น" เมื่อสอบผ่านไปแล้ว คนที่เรียนในลักษณะแบบนี้จำนวนมาก จะรู้สึกว่า พ้นทุกข์หมดเคราะห์ไปแล้ว หลายท่านจำนวนมาก จึงทิ้งภาษาบาลีไปเลย ซึ่งน่าเสียดายมาก

นี่คือความเป็นจริงอย่างหนึ่งในแวดวงบาลีของประเทศไทย ที่ควรจะช่วยกันมองให้มาก อย่ายอมรับข้อสรุปว่า "มันเป็นของมันอย่างนี้" บางคนก็สรุปไปว่า มันแก้ไขเปลี่ยนแปลงอะไรไม่ได้หรอก ยินยอมพร้อมใจกันรับว่าลักษณะแบบนี้เป็นสิ่งนิจจังเที่ยงแท้ขึงตรึงแวดวงคณะสงฆ์ให้ปรับเปลี่ยนอะไรไม่ได้เลย

ถ้าเพียงแต่คณะสงฆ์ไทยกล้าคิด กล้าปรับเปลี่ยนมุมมองใหม่ต่อการเรียนบาลีของประเทศไทย ความสนุก ความสุข และความคึกคักในการเรียนบาลีจะเกิดขึ้นอย่างยิ่งใหญ่ และนี่จะเป็นเหตุเป็นปัจจัยนำไปสู่ทิศทางใหม่ที่มั่นคงและยั่งยืนของพระสัทธรรมได้